İddia: Fireyi önlemek için Meclis'e yeni oylama uygulaması geliyor

Meclis’te bayram sonrası Anayasa çalışmalarının hız kazanacağı Ankara kulislerinde konuşuluyor. Milletvekillerinin Genel Kurul’a katılıp katılmama durumuna güvenemeyen iktidarın, yeni bir telefon uygulaması üzerinde çalıştığı iddia ediliyor. İddiaya göre yeni telefon uygulamasıyla milletvekilleri, Meclis kampüsü içinde bulunmak koşuluyla Genel Kurul’da oy kullanabilecek. Muhalefet, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesiyle Meclis’in sekreteryaya dönüşüp, “el kaldırıp, el indirme” yeri haline geldiği yönünde eleştiriler getiriyordu. İddia edilen uygulama yaşama geçirilirse, milletvekillerinin artık el kaldırıp, el indirmesine de gerek kalmayacak. 

TBMM İçtüzüğü’ne göre, Genel Kurul’un toplanabilmesi için üye tamsayısının en az üçte biri olan 200 milletvekilinin hazır bulunması gerekiyor. Toplantı yeter sayısına ulaşılamadığında ise birleşim erteleniyor. 28. yasama döneminde de birçok kez iktidar partisi milletvekillerinin Genel Kurul salonunda bulunmaması ve muhalefet partilerinin yoklama istemesi nedeniyle Meclis toplanamadı.

10 Ocak 2023 ve 11 Ocak 2023 tarihlerinde Genel Kurul’da, gündem dışı konuşmaların ardından grup önerilerine geçildi. Ancak toplantı yeter sayısı bulunamadığı için birleşim sona erdirildi. 31 Ocak 2023’te gerçekleşen Genel Kurul’da ise İYİ Parti’nin “çıraklık ve staj sürelerine borçlanma hakkı tanınması” konusundaki grup önerisi görüşülürken, HDP grubunun talebi üzerine yapılan yoklama sonucu toplantı yeter sayısının bulunmadığı belirtildi. Bu nedenle birleşim ertelendi. 27 Şubat 2024’te de iktidarın “Filistin”de yaşananlara ilişkin yaptığı propagandalara karşın, Saadet Partisi’nin “Gazze” ile ilgili araştırma komisyonu kurulmasına ilişkin önergesinin görüşüldüğü oturumda, yapılan yoklamalarda toplantı yeter sayısı bulunamadığı için birleşim ertelendi.

OYLAMA TALEBİ REDDEDİLMİŞTİ!

28 Şubat 2024’te yapılan Genel Kurul’da toplantı yeter sayısının bulunup bulunmadığı konusunda tartışmalar yaşandı. Muhalefet milletvekilleri, yeterli sayının olmadığını belirterek elektronik oylama talep etti. Ancak MHP’li Meclis Başkanvekili Celal Adan, İç Tüzük’ün 57. maddesine dayanarak bu talebi reddetti. Muhalefetin itirazına karşın birleşim kapatılmadı, toplantı yeter sayısının sağlandığı kabul edildi ve oturum devam etti. 31 Mart yerel seçimleri sonrası çalışmalarına ara veren TBMM Genel Kurulu, 2 Nisan 2024’te Başkanlık Divanı’nın oluşmaması nedeniyle toplanamazken; 4 Nisan 2024’te de Genel Kurul, Başkanlık Divanı eksik olduğu için toplanamadı. Katip üyelerin yerini almaması üzerine birleşim, kapatıldı. 18 Nisan 2024’te Başkanlık Divanı’nın oluşmaması nedeniyle Genel Kurul toplanamadı. 17 Ekim 2024’te de “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin görüşüldüğü oturumda, karar yeter sayısı bulunamadığı için birleşim kapatıldı.

MECLİS’TE SAHTE İMZA SKANDALI!

25 Şubat 2025’te ise Meclis’te büyük bir skandala imza atıldı. İktidarın Meclis’e sunduğu Siber Güvenlik Yasa Teklifi’nin görüşüleceği oturumda yapılan yoklamalarda toplantı yeter sayısı iki kez sağlanamadığı için birleşim kapatıldı. Muhalefet partilerinin milletvekilleri, “Kendi getirdikleri kanun teklifi için Genel Kurul’a gelmediler” eleştirisiyle yoklama istedi. İlk yoklamada milletvekili sayısı yetersiz kaldı. 15 dakika sonra yoklama işlemi tekrar edildi. Muhalefet partileri tüm pusulaları tek tek kontrol etti. Kontrol sonucunda iki kez pusula verenlerin ve başkasının adına sahte imza atanların ortaya çıktığı iddia edildi. 

YASA TEKLİFLERİ GÖRÜŞÜLEMEDİ

11 Mart 2025’te Siber Güvenlik Yasası Teklifi’nin 15. maddesi görüşülürken, karar yeter sayısı bulunamadığı için, 13 Mart 2025’te de İklim Yasası Teklifi’nin görüşüleceği oturumda, iki kez toplantı yeter sayısı sağlanamadığı için birleşim kapatıldı. 20 Mart 2025’te ise Yeni Yol Partisi’nin grup önerisinin oylamasında üç kez karar yeter sayısı bulunamadığı için birleşim kapatıldı.

‘SARAY’IN BİR ONAY MAKAMI!’

14 Mayıs’taki Meclis Genel Kurulu’nda Yeni Yol Partisi, İYİ Parti ve CHP, Engelliler Haftası nedeniyle engellilerin sorunlarının araştırılması için ayrı ayrı grup önerisi verdi. İlk olarak Yeni Yol Partisi'nin önerisi Genel Kurul'a sunuldu. Cumhur İttifakı milletvekillerinin sayısı muhalefet milletvekillerinin sayısından az olması sonucu Yeni Yol Partisi’nin önerisi 40’a karşı 48 oyla kabul edildi. Yeni Yol Partisi’nin önerisinin kabul edilmesinin ardından İYİ Parti’nin önerisinin görüşmelerine geçildi. Oylama aşamasına gelindiğinde MHP Grubu karar yeter sayısının aranması için Meclis Başkanvekili Celal Adan’a talepte bulundular. Üç defa karar yeter sayısının bulunamamasının ardından Genel Kurul kapandı. Cumhur İttifakı milletvekillerinin kendi önerileri kabul edilmesin diye karar yeter sayısı aratarak Genel Kurul’u kapattırdıklarını belirten ve buna tepki gösteren İYİ Partili milletvekilleri “Bugün Türk demokrasisi adına kara bir gündür. Bugün iktidar sahipleri aslında parlamentoyu nasıl gördüklerini açıkça ortaya koymuşlardır. Parlamento onlar için Saray’ın bir onay makamıdır” tepkisini gösterdi.

‘FİRE VERMEKTEN KORKUYORLAR’

Meclis’te bayram sonrası Anayasa çalışmalarının hız kazanacağı Ankara kulislerinde konuşulurken, milletvekillerinin Genel Kurul’a katılıp katılmama durumuna güvenemeyen iktidarın, yeni bir telefon uygulaması üzerinde çalıştığı iddia ediliyor. İddiaya göre yeni telefon uygulamasıyla milletvekilleri, Meclis kampüsü içinde bulunmak koşuluyla Genel Kurul’da oy kullanabilecek. Uygulamanın milletvekillerinin telefonlarına gelen bir kodla açılacağı öne sürülürken, milletvekillerinin yerine danışmanları oy kullanmasınlar diye de  uygulamada “yüz tanıma” sisteminin yer alacağı belirtiliyor. İktidar partisinin Meclis’teki Anayasa görüşmelerinde milletvekili sayısında fire vermekten korktuğu ifade ediliyor. Muhalefet, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesiyle Meclis’in sekreteryaya dönüşüp, “el kaldırıp, el indirme” yeri haline geldiği yönünde eleştiriler getiriyordu. İddia edilen uygulama yaşama geçirilirse, milletvekillerinin artık el kaldırıp, el indirmesine de gerek kalmayacak

UYGULAMA NASIL YAŞAMA GEÇECEK?

Söz konusu uygulamanın yaşama geçmesi için öncelikle Meclis İç Tüzüğü’nün değişmesi gerekiyor. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un da iç tüzüğü değiştirmeye yönelik çalışmalar yapacağı Ankara kulislerinde konuşuluyor. Kurtulmuş’un yeniden Meclis Başkanı seçilmesinin ardından konuya ilişkin yaptığı dikkat çeken açıklamada da şunları kaydetmişti:

“Ümit ederim ki kısa süre içerisinde bu konuda da partiler arasında bir görüş birliği sağlanarak Türkiye demokrasinin standartlarının, milli iradenin merkezi, demokrasinin kalbi TBMM’de daha yukarıya çıkartılması için çok güçlü bir iç tüzük çalışmasını bütün partiler olarak gerçekleştirmek mümkün olsun.”

Merve KILIÇ